Defter değeri, şirketlerin öz kaynak toplamlarının ödenmiş sermaye tutarına bölünmesi ile elde edilen bir orandır. Piyasa değeri (PD/DD) olarak da bilinen kavram, hisse senetlerinin fiyatlarını sahip olduğu öz kaynaklara göre ölçmeye yarar. Bu değerlendirme oranı belgenin ucuz ya da pahalı olduğuna dair bir fikir oluşturur.
Genel kanı, yüksek PD/DD oranına sahip olan hisselerin daha pahalı, düşük piyasa değerine sahip olanların ise daha ucuz olduğu şeklindedir. Fakat bu varsayım, her zaman doğru olmayabilir. Bu şekilde kısaca “Defter değeri nedir?” sorusunu cevapladıktan sonra özelliklerine ve hesaplanmasına geçelim.
Defter Değeri Özellikleri Nelerdir?
Bu değer, hisselerin talebini etkileyen önemli bir faktördür. PD/DD oranı için, ilk basamak 1 olarak kabul edilir. Yani PD/DD sonucu 1 olan işletmeler, kendi öz kaynaklarıyla eşit değerlenir. 1 rakamının altında konumlanan şirketlerin, öz kaynaklarından daha ucuza fiyatlandığı söylenebilir. Özellikle zarar eden şirketlerde bu değerin, 1’in altında olması beklenir. Çünkü zarar eden işletmenin, öz kaynakları erimeye başlar. Piyasa değeri 1’in üzerinde olan şirketlerin ise daha fazla fiyata işlem gördüğünü söylemek mümkündür. PD/DD oranı genellikle aynı sektörde olan işletmeleri, birbirleriyle kıyaslamak için kullanılır.
Defter Değeri Önemi Nasıldır?
Defter değeri/piyasa değeri, yatırımcılar tarafından iyi anlaşılması gereken kritik bir kavramdır. Bu değer, işletmelerin öz sermayelerini ifade eder. Öz sermaye ise şirketlerin varlıklarından, yükümlülükleri çıkarıldığında ortaya konur. DD, çoğu zaman işletmenin gerçek değerlerini ifade etmez. Bu kavramın sadece muhasebe defteri üzerindeki bir değer, olduğunu belirtmek gerekir. Fakat defter değeri, hisse senedi alım satımında doğrudan ya da dolaylı olarak etkilidir. Çünkü PD/DD oranının belirlenmesinde rol oynar.
Defter Değeri Nasıl Hesaplanır?
Defter değeri hesaplama çok da karmaşık bir işlem değildir. Bu değer, iki farklı şekilde bulunabilir. İlk yöntem, öz sermayenin asıl sermayeye bölünmesiyle elde edilir. İkincisinde sermayenin toplam hisse senedine bölünmesi gerekir. Gerçek değer ile DD arasındaki fark yüksek olabilir. Örneğin, 30 yıl evvel satın alınan bir işletmenin verileri düşük görülebilir.
Defter değeri, hisse senedine yatırım yapılıp yapılmayacağı yönünde karar verilmesini sağlar. Yatırımcı, işletmenin PD/DD oranına bakarak ucuz ya da pahalı olduğunu düşünür. Burada değerlendirme yaparken, işletmelerin çalıştıkları sektörün dinamiklerini de göz önünde bulundurmaları gerekir. Hizmet sektöründe faaliyet gösteren bir şirketin PD/DD oranı ile, sanayi sektöründe çalışan bir işletmenin PD/DD oranı kıyaslanamaz.
