En kısa tanımıyla gelir ortaklığı senetleri; çoğunlukla ulaşım, haberleşme ve enerji tesislerinden kamu kurum ve kuruluşlarına ait olanların gelirlerine ortak olmak için çıkarılan bir belgedir. Gelir ortaklığı senetleri, Türkiye’de ilk olarak 17 Mart 1984 tarih ve 2983 sayılı Tasarrufları Teşvik ve Kamu Yatırımlarının Hızlandırılması Hakkındaki Kanun sayesinde alınmaya başlamıştır. Kısaca GOS olarak da bilinen gelir ortaklığı senetleri; köprü, baraj, elektrik santrali, kara ve deniz ulaşımı ağı, demir yolu ve telekomünikasyon sistemlerini kapsar. Aynı zamanda havalimanlarının gelirine ortak olmak için de bu senetlere başvurulabilir.
GOS, ana senet ve kuponlardan meydana gelir. Gelirin paylaşılması için Merkez Bankası’nda bir fon hesabı açılır. Gelir ortağı olduğunuz kamu kuruluşunun elde ettiği kazanç, bu hesaba aktarılır. Senet sahibine ödenecek kâr payı önceden belirlenir. Ardından ise gelir, vadesi gelen senet sahiplerine payları oranında dağıtılır.
Gelir Ortaklığı Senetleri Özellikleri Nelerdir?
Gelir ortaklığı senetlerinin farklı versiyonları mevcuttur. Örneğin; yalnızca bir sistemin alt yapısına ortak olmak isteyen bireyler, münferit senetleri tercih edebilir. Birden fazla tesisin gelirine ortak olmak isteyenlerin ise grup senetlerini ihraç etmeleri mümkündür. Gelir ortaklığı senetleri, yalnızca kurum ya da tesisin hasılatından faydalanmak için kullanılabilir. GOS, bir pay senedi değildir. Bu senetler, bireye herhangi bir mülkiyet hakkı tanımaz.
Gelir ortaklığı senetleri, değişken faizli tahvil özelliği taşır. Bu senetler, istenildiği zaman nakde dönüştürülebilir. Senetin vadesini 3 ya da 5 yıl olarak belirlemeniz mümkündür. Bu senetlerin getirisi, tesisin gelirleri ve mali performansıyla ilgilidir. Tesis gelirleri ve GOS getirisi doğru orantılı bir grafiğe sahiptir. Kurum veya tesisin geliri arttıkça GOS getirisi de yükseliş gösterir.
Gelir ortaklığı senedinin özelliklerinden biri de tüm tarafların kazançlı çıkmasıdır. Bu avantajlı sistemin temel amacı, devlet kurumlarına ek kaynak sağlamaktır. Bu sırada sistem, yatırımcısına yani gelir ortaklığı senedi ihraç eden bireylere de faiz dışında bir kazanç sunar. Böylece yatırımcılarına somut bir varlığa dayanan güvenilir bir gelir sağlar. Bu sayede GOS, özellikle faiz kullanmak istemeyen yatırımcıların tercih ettiği bir sistemdir.
Gelir Ortaklığı Senetleri Nasıl Alınır?
“Gelir ortaklığı senedi nasıl alınır?” sorusu, GOS ile ilgili merak edilenlerin başında gelir. Gelir ortaklığı senedi alabilmeniz için ilk olarak kazancından faydalanmak istediğiniz kurum ya da tesisin halka açılması gerekir. Devlete bağlı olan bu kurumların gelirlerinin hazine tarafından Kamu Ortaklığı Fonu’na aktarılmasının ardından başvurunuzu yapabilirsiniz. Tüm gerçek ve tüzel kişiler, gelir ortaklığı hakkına sahiptir.
Başvuru sürecinde ilgili bankalarla iletişime geçilir. Herhangi bir hata ile karşılaşılmadığı takdirde başvurunuz onaylanır. Başvurunuz onaylandıktan sonra ise tercih ettiğiniz kurumun gelirine ortak olursunuz. Böylece bütçenize güvenilir bir kazanç sağlayabilirsiniz.
