Menkul kıymet alım satımının gerçekleştirildiği borsada, yatırımcılar farklı kanallar üzerinden kazanç elde edebilir. Oldukça geniş bir işlem ağına sahip olan bu piyasada, yatırımcıları ilgilendiren birçok terim bulunur. Bunlardan biri olan kurtaj, ekonomi terimidir ve İngilizcesi “Brokerage Fee” olarak bilinir. Borsada kurtaj nedir sorusuna, piyasada yapılan işlemler üzerinden alınan komisyon şeklinde cevap vermek mümkündür. Bu komisyon, aracı kuruluşların temel gelir kaynaklarından birini oluşturur.
Borsada işlem yapmak için pek çok aracı kuruluş bulunur. Kurumlar, kişiler adına alım satım işlemini gerçekleştirir ve bunun karşılığında belli bir miktar ücret alır. Bu ücret, yapılan işlem üzerinden hesaplanır ve tahsil edilir. Borsada kurtaj olarak ifade edilen bu kesinti, aracı kurumlar tarafından belirlenir. Komisyon olarak da ifade edilen oran, Serbest Piyasa Kurulu’nun oluşturduğu bazı tanımlamalara göre belirlenir. 2006 yılına kadar üst sınırla kısıtlanan komisyon oranı, günümüzde yalnızca bir alt değer limitine sahiptir. Kuruluşlar, bu değerin altına düşmeden istedikleri oranı belirlemekte serbesttir.
Kurtaj Oranları Nasıldır?
Borsa kurtaj oranı değişkendir. Menkul kıymet alım satımının gerçekleştirildiği bu alan, serbest bir piyasa olduğu için uygulanan kesinti de kurumlara göre farklılaşır. Bu konuda, SPK’nin belirlemiş olduğu bazı kriterler mevcuttur. Kurtaj oranı, binde ikinin altında olamaz. Bir üst sınır belirlenmediği için aracı kurumlarda ortak bir fiyatlandırma zorunluluğu yoktur. Farklı kuruluşlar, istekleri doğrultusunda değişik oranlar belirleyebilir.
İşlem yapan aracı kuruluşlar, komisyon bedeli ile birlikte çeşitli vergileri de tahsil eder. Bu vergiler, ayrı şekilde hesaplanır ve devlete ödenir. Komisyon oranları değişiklik gösterirken vergiler sabit kalır. Bu ücret, tüm kuruluşlardan aynı oranda tahsil edilir.
Kurtaj Nasıl Hesaplanır?
Borsada kurtaj oranları farklılık gösterebildiği için pek çok kişi miktarın neye göre belirlendiğini merak eder. Özellikle çok sayıda işlem yapan kişiler için bu komisyon oranının hesaplanması önemlidir. Borsada kurtaj nasıl hesaplanır diyenler, işlem yaptıkları aracı kurumdan bilgi almalıdır. Çünkü aracı kuruluşlar, kurtaj oranını kendi inisiyatiflerine bağlı olarak belirler. Bu oranlar, hizmet veren kuruluşlar tarafından net bir şekilde yatırımcıyla paylaşılır. Kişiler, kurumlardan aldıkları bilgiyle giderlerini hesaplayabilir.
Ayrıca yatırımcı, farklı kuruluşların belirlemiş olduğu kesinti oranını da karşılaştırabilir. Bu yöntemle kendisine en yüksek kazancı sağlayacak olan aracı firmayı tercih edebilir. Kurumlar, bu komisyon oranını değiştirme hakkına da sahiptir. Bu sebeple yatırımcıların verileri sık sık kontrol etmeleri faydalı olacaktır.
