Kur riski, ülkelerin para birimlerinde yaşanan dalgalanmaların varlıklar ya da yükümlülüklerde zarar meydana getirmesidir. Kur riski nedir sorusuna detaylı bir cevap vermeden önce bu kavramın temelini oluşturan unsurlardan söz etmek gerekir. Bir ülkenin para biriminin diğerine göre değer kaybetmesi sonucunda kur riski yaşanır. Döviz kurlarında yaşanan bu değişimler, firmaların gelir-gider dengesinde ve nakit akışlarında risk faktörü oluşturur. Firmaların yanı sıra; hizmet ithal edenler, işletme sahipleri ve döviz yatırımı yapanlar da bu riski taşıyan kişiler arasında yer alır.
Döviz üzerinden operasyonlarını yürüten firmalar, kurlardaki değişimleri yakından takip etmek durumundadır. Varlıklarını ve borçlarını yabancı para birimlerinde tutanlar için kur dalgalanmaları önem arz eder. Kur riski, beklenmedik döviz değişimlerinden kaynaklanır. Bu gibi durumlarda firmaların nakit akış tabloları büyük ölçüde etkilenir. Yabancı yatırımları tercih eden ve işlemlerini birden fazla döviz kuru üzerinden yürüten işletmeler de bu riskten etkilenir.
Kur Riskini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Döviz kurlarında yaşanan dalgalanmalar sonucunda şirketlerin mali durumunda değişiklikler yaşanır. Bu değişiklikleri etkileyen birden fazla faktör bulunur. Ülkenin döviz sistemindeki istikrar, söz konusu faktörler arasında yer alır. Ani kur değişimlerinin yaşandığı bir piyasa ortamında işlemlerini yabancı paralar üzerinden yürütenler için risk faktörü kaçınılmazdır. Döviz piyasasında söz sahibi olan yetkililerin kur üzerindeki güçleri de bu durumu etkiler.
Kurdaki riski etkileyen unsurlardan bir diğeri ise ülkenin dış ödemeler dengesidir. İhracat ve ithalat süreçlerinde olması gereken dengenin bozulduğu zamanlarda kurda değer kaybı yaşanır. Ayrıca bu durum, ülkenin para biriminin ülkeler arası döviz piyasasındaki durumunda da belirleyici olur. Bahsi geçen faktörler sonucunda yabancı yatırımlar yapanlar için risk meydana gelir. Firmaların mali yönetim süreçlerinde aksamalar yaşanır.
Kur Riski Nasıl Hesaplanır?
Döviz aracılığıyla işlemlerini yürütenler, kurdaki dalgalanmalar sonucunda oluşması muhtemel zararları önceden tespit etmek ister. Bu doğrultuda da “Kur riski nasıl hesaplanır?” gibi sorular sıklıkla yöneltilir. İlgili hesaplamayı yapmak için öncelikle döviz borçlarının ve alacaklarının belirlenmesi gerekir. Kur riski formülü, şu şekildedir:
Kur Riski Oranı= (Döviz Varlıkları + Döviz Alacakları) / (Döviz Borçları + Döviz Taahhütleri)
Söz konusu formül sonucunda elde edilen rakam, firmaların kurdaki değişimlerden etkilenme oranını gösterir. Döviz borçları ve taahhütleri toplamı mevcutlarını aşan şirketler, kur hareketlerine karşı daha büyük ölçüde risk taşır. Bu oranın ideal seviyesi ise sektörler arasında değişiklik gösterir. Zarar ihtimallerini hesaplayan firmalar, bu durumdan en az kayıpla çıkabilmek için “Kur riski nasıl yönetilir?” gibi sorulara cevap arar.
Kur Riski Yönetimi Nasıl Yapılır?
Kur riski yönetimi yaparken izlenebilecek birtakım yöntemler bulunur. Bu yöntemler arasında vadeli sözleşme gibi döviz türevlerini tercih etmek yer alır. Vadeli sözleşme, işleme konu olan varlığı önceden anlaşılan fiyattan alma ve satma yükümlülüğünü içerir. Döviz kurundaki ani değişimlere karşı koruma sağlayan bir işlem türüdür. Kur riskinden korunma yöntemleri arasında bilanço dengesini korumak da yer alır. Sahip olunan varlıkları ve borçları dengede tutmak, risk faktörünü azaltabilir.
