İşlem yapma yetkisi verilen tarafların kendi aralarında ortaya çıkan ve borsa hareketlerinden kaynaklanan problemlere uyuşmazlık adı verilir. İşlemlerden kaynaklanan bu uyuşmazlıkların çözülmesi için yetkili mercilerin aracılık etmesi gerekir. Böyle bir durumda çözüm için başvurulacak yetkili merci Uyuşmazlık Komitesi’dir.
Uyuşmazlık Hâlinde Nereye Başvurulmalı?
İşlemlerden kaynaklanan uyuşmazlıkların çözümü için Borsa İstanbul yetki sahibidir. Öte yandan uyuşmazlık yaşayan tarafların her zaman adli yargı ya da tahkim yolu hakkı saklıdır. Borsa işlemlerinden kaynaklanmayan uyuşmazlıklarda ise Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’ne başvurulması gerekir.
Uyuşmazlık Hizmet Bedeli Ne Kadardır?
Uyuşmazlık başvurusu yapılırken usule uygunluk sağlanması için öncelikle Yönetim Kurulu tarafından belirlenen ve Sermaye Piyasası Kurulu tarafından onaylanan uyuşmazlık bedeli ödenmelidir. Borsa İstanbul’un Yönetim Kurulu kararıyla belirlediği tarifeye göre uyuşmazlık bedeli iki farklı olasılık üzerinden hesaplanır. Bunlardan ilki şikâyete konu olan borsa işleminin tutarının belli olduğu durumlar için geçerlidir. Buna göre uyuşmazlığa konu olan işlemin bedeli, 500 TL ve 2000 TL aralığında ise talep edilen miktarın %1’i tutarında uyuşmazlık hizmet bedeli alınır.
Şikâyete konu olan borsa işleminin tutarı belli değilse farklı bir ücretlendirme yapılır. Bu durumlarda tutar belirlenene kadar 750 TL tahsil edilir. İnceleme sürecinin sonrasında tutar belirlendiğinde, bu hizmet bedeli karar verilen miktar üzerinden işlem görmeye devam eder.
Uyuşmazlık Sebebiyle Başvuru Usulü Nasıldır?
Uyuşmazlık prosedürünün başlatılması için yazılı bir dilekçeyle başvuru yapılmalıdır. Bunun dışında Yönetim Kurulu tarafından belirlenip yine Kurul tarafından onaylanan uyuşmazlık hizmet bedeli de başvuru öncesinde ödenmiş olmalıdır. Başvurunun bahsedilen usullere uygun şekilde yapılmaması durumunda düzeltme talebi için ek bir süre verilebilir. Bu sürenin de aşımı sonrasında usule ilişkin aykırılıklar giderilmemişse Uyuşmazlık Komitesi bu başvuruyu yapılmamış sayar. Uyuşmazlığa konu olan ilk borsa işleminin gerçekleştirildiği tarihten bu yana iki yıl geçmişse tarafların başvuru hakkı ortadan kalkar. .
Uyuşmazlığa İlişkin İnceleme ve Karar Süreci Nasıl İşler?
Başvuru, öncelikle Uyuşmazlık Komitesi raportörü tarafından ön incelemeye alınır. Başvuru şartlarında eksiklik ya da verilen belgelerde usulsüzlüğün varlığı bu süreçte sorgulanır. Herhangi bir eksiklik bulunması hâlinde başvuruyu yapan kişiye, bu eksikliklerin giderilmesi için 15 günlük mühlet verilir.
Usul şartlarını sağlayan başvurular, Uyuşmazlık Komitesi raportörü tarafından ilgili kişiye tebliğe çıkartılır. Bu süreçte karşı tarafın cevap verme ve ilgili belgeleri ibraz etme süresi 5 iş günüdür. Cevap süresi içinde herhangi bir dönüş alınamaması hâlinde dosya incelenmek üzere Uyuşmazlık Komitesi’ne sevk edilir. Bu süreç içinde her türlü incelemeyi yapmak, tarafları dinlemek, bilirkişi tayini istemek gibi görevler raportöre verilir.
Talep edilen belgeler, raportör tarafından Komite’ye sunulur. Ardından incelemeler neticesinde bir karar verilir. Verilen bu karar, Yönetim Kurulu’na sunulur ve uyuşmazlıkların çözümünde yetkili olan kurul tarafından ilgililere tebliğ edilir.
